| در شرایط حساس کنونی که صنعت بسته‌بندی دچار مشکل و تولید و صادرات محصولات کشاورزی و صنایع‌غذایی با چالش روبه‌رو شده است، برای جلوگیری از خام‌فروشی، باید در صورت نبود تقاضای داخلی، برای صادرات کاغذ مجوز صادر شود. ضمن اینکه از صادرات کاغذهای مورد نیاز بازار داخلی دست‌کم برای ۳ماه جلوگیری به‌عمل‌اید و در صورت تولید کاغذ مازاد بر مصرف داخل پس از ۳ماه، مجوز صادرات فقط در قبال واردات آخال(ضایعات کاغذ) صادر شود. درحال‌حاضر با توجه به جهش ناگهانی نرخ ارز و سود بالای صادرات، بیشتر تولیدکنندگان کاغذ، ضایعات(آخال) داخلی را با بهره‌گیری از خمیر مورد نیاز وارداتی با ارز دولتی تبدیل به کاغذ کرده و مبادرت به صادرات کاغذهای یادشده با ارز آزاد می‌کنند اما دریغ از اینکه در داخل با معضل اساسی و جدی روبه‌رو شده‌ایم. صادرات به هر قیمتی قابل توجیه نیست عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع کارتن و ورق ایران با بیان اینکه این پیش‌بینی را از پایان سال۹۶ داشتیم که اگر روند صعودی صادرات کاغذ تداوم یابد، با معضل کمبود کاغذ بسته‌بندی در داخل روبه‌رو می‌شویم، اظهار کرد: این پیش‌بینی خیلی سخت نبود چراکه منبع تامین کاغذ، محدود است. به‌عبارت دیگر، اگر به‌عنوان‌نمونه محصولات پتروشیمی صادر شود منابع زیرزمینی نفتی داریم و می‌توانیم جایگزین کنیم یا اگر فولاد صادر می‌کنیم، معادن سنگ‌آهن داریم که دوباره جایگزین شود. اما کاغذ جایگزین ندارد. محمدرضا خیرخواه‌کرمانی در گفت‌وگو با «گسترش‌تجارت» تصریح کرد: دو کارخانه بزرگ «چوب و کاغذ ایران (چوکا)» و «چوب و کاغذ مازندران» در شمال کشور تامین کاغذ بسته‌بندی را براساس برداشت از جنگل‌های شما انجام می‌داد که هر دو به‌دلیل ممنوعیت برداشت از جنگل‌ها، مجبور شدند از ضایعات کاغذ برای تولید استفاده کنند. در نتیجه منابع جنگلی برای تامین کاغذ از دست رفت و نکته بعدی اینکه، پیش از این کالاهای مصرفی وارداتی مانند لوازم‌خانگی دارای بسته‌بندی بود و کارتن‌های آنها دوباره در چرخه تولید کاغذ، بازیافت می‌شد اما با توجه به اینکه واردات بسیاری از این محصولات ممنوع شده، نمی‌توان دیگر از این طریق هم کاغذ بسته‌بندی تولید کرد. وی با اشاره به اینکه منابع داخلی کشور نیز محدود است، ادامه داد: یعنی کاغذها و کارتن‌هایی که مستعمل می‌شود، جمع‌آوری و بازیافت می‌شود و دوباره تبدیل به کاغذ بسته‌بندی و کارتن خواهد شد. در این چرخه نیز با ضریب ۱/۵روبه‌رو هستیم یعنی با فرض اینکه ۱/۵کیلوگرم کاغذ باطله داشته باشیم حداکثر یک‌کیلوگرم کاغذ به‌دست می‌آید. عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع کارتن و ورق ایران، تصریح کرد: حالا تصور کنید در چنین شرایطی صادرات کاغذ هم انجام می‌شود. ما با پیگیری‌هایی که داشتیم موفق شدیم مصوبه‌ای بگیریم که از اول شهریور صادرات کاغذ بسته‌بندی ممنوع شود تا جلوی قحطی این محصول در آینده را بگیریم. اما پس از ۲۰روز وزارت صنعت، معدن و تجارت بخشنامه قبلی خود را لغو می‌کند و صادرات دوباره آزاد می‌شود. این برای ما تعجب‌آور است که این وزارتخانه در زمان کوتاهی در این زمینه تجدیدنظر می‌کند و تصمیم کارشناسی که به سود صنعت بسته‌بندی کشور بود را لغو می‌کند. به هر حال با مسئولان باز هم مذاکراتی داشته‌ایم که به‌احتمال زیاد دوباره به حالت قبلی بازمی‌گردد و صادرات این محصول ممنوع خواهد شد. خیرخواه‌کرمانی تاکید کرد: ما دفاعی از صنعت کارتن نمی‌کنیم و باید در نظرگرفت که اگر کارتن نباشد، صنعت بسته‌بندی کشور مشکل‌دار خواهد شد. ما مشکلات عدیده‌ای در فصل برداشت خرما در جنوب کشور داشتیم که بسیاری از محصولات به خوبی بسته‌بندی نشد و کشاورزان مجبور به بسته‌بندی فله محصولات‌شان شدند. وی با بیان اینکه صنایع دیگر به‌جز خرما نیز دچار مشکلات بسیاری شده‌اند، گفت: به‌عنوان نمونه مرغداری‌ها برای بسته‌بندی تخم‌مرغ مشکل دارند و نمی‌توانند مانند خرما، به صورت فله بسته‌بندی کنند. یکی دیگر از تولیدکننده‌ها معترض بود که به‌دلیل کمبود کارتن بسته‌بندی خط تولیدش را تعطیل کرده است. در نتیجه با موضوع صنعت کاغذ یا کارتن و دفاع از آنها کاری نداریم، بلکه تولید کشور دچار خلل شده است. کارتن مانند اکسیژن هوا برای تولید می‌ماند که اگر نباشد تولید از بین خواهد رفت. عضو هیات مدیره انجمن مدیران صنایع کارتن و ورق ایران تاکید کرد: ازسوی دیگر با توجه به اینکه در همه جای دنیا برای حفظ محیط‌زیست کاغذ را بازیافت می‌کنند، ما نیز با توجیه سازمان حفاظت محیط‌زیست مجوز واردات حدود ۳۵۰تن داده شده که می‌تواند به تولید کاغذ و کارتن بسته‌بندی کمک کند. ما باید در شرایط بحرانی کنونی محصولات با ارزش‌افزوده بالا صادر کنیم که صادرات به هر قیمتی قابل توجیه نیست و صادرات کاغذ به نوعی خام‌فروشی است بنابراین بهتر است کاغذ را تبدیل به کارتن کنیم و با بسته‌بندی محصول با ارزش‌افزوده بهترین صادرات را داشته باشیم. خیرخواه‌کرمانی با بیان اینکه پیش از این موضوع، صادرات اندکی در کاغذ بسته‌بندی داشتیم، اظهار کرد: چون ارز گران شد و صادرات سود بسیاری دارد تولید کاغذ بسته‌بندی و صادرات آن نیز بیشتر شده است. هشدار جدی برای از بین رفتن محصولات احمدرضا فرشچیان از صادرکننده خشکبار کشور با بیان اینکه هیچ راه فراری از شرایط کنونی نداریم و با معضلات بسیاری روبه‌رو هستیم، اظهار کرد: نه کاغذی وجود دارد و نه کارتنی برای بسته‌بندی؛ صادرکننده چگونه باید محصول خود را صادر کند؟ در گونی و به صورت فله باید صادر کند؟ گونی هم فکر نمی‌کنم پیدا شود. فرشچیان در گفت‌وگو با «گسترش‌تجارت» تصریح کرد: درحال‌حاضر کارخانه‌های کارتن‌سازی تعطیل‌شده و قیمت‌ها هم ۵برابرشده و محصولی هم اگر باشد به ما تحویل نمی‌دهند. سال گذشته این زمان، قرارداد ۵۰ تا ۱۰۰هزار کارتن می‌بستیم و امسال قرارداد ۲هزار کارتن را بسته‌ایم که همین مقدار را هم تحویل نمی‌دهند. وی با بیان اینکه کارتن‌سازی‌ها هیچ کاغذی برای تولید ندارند، تصریح کرد: زمان ثبت‌سفارش بسته و سهمیه‌بندی انجام شد و کارتن‌سازی‌ها مواد اولیه ندارند و محصولی تولید نمی‌کنند. فرشچیان ادامه داد: اگر این مشکل به همین روال ادامه پیدا کند، محصولات از بین می‌رود زیرا نمی‌توان برای صادرات بسته‌بندی داشت. درحال‌حاضر نرخ ۵برابر سال گذشته شده که البته محصول هم وجود ندارد و با کمبود روبه‌رو هستیم. این صادرکننده خشکبار کشور گفت: این موضوع در نرخ صادراتی تاثیر می‌گذارد و رقابت با کشورها را دچارمشکل می‌کند. از سوی دیگر، صادرات نباید به هر قیمتی انجام شود و اگر در داخل کمبود داریم، نباید این امر را ادامه دهیم. منبع: تجارت |