در چند روز گذشته شایعات بسیاری در فضای مجازی دست به دست شده است؛ از تعطیلی یک کارخانه در چین که بخش عمده واردات کاغذ ایران از آن تامین می‌شد گرفته تا خرید چند تنی توسط روزنامه‌ای شبه‌ دولتی و تعطیلی تولید‌کنندگان داخلی کاغذ.

اگرچه موارد اشاره شده شاید تنها یک شایعه باشد اما اتفاقاتی را که روز گذشته در برخی روزنامه ها شاهد بودیم نه شایعه بلکه یک واقعیت تلخ است.

روزنامه «هفت صبح» قیمت خود را برای تهران و البرز دوبرابر کرده و به 20 هزار ریال افزایش داد و اعلام کرد که پس از هفت سال مقاومت قادر به حفظ قیمت قبلی نیست. گفته می شود این روزنامه 24 صفحه‌ای پیشتر هشت صفحه را نیز به دلیل گرانی کاغذ حذف کرده بود.

روزنامه «شرق» هم خبرداده به علت افزایش هزینه های روزنامه، بخش اشتراک خود را تعطیل کرده است و از این پس نمی تواند روزنامه را برای کسی بفرستد.

مدتی پیش مدیر روزنامه «آفتاب یزد» از مشکلات مالی این روزنامه نوشته و از خوانندگان خود خواسته بود به این روزنامه کمک کنند. روز گذشته نیز یک آگهی به همراه شماره کارت و شماره حساب برای جمع آوری کمک های مردمی در این روزنامه منتشر شده است.

وضعیت روزنامه «اعتدال» هم بهتر از بقیه روزنامه ها نیست؛ در گوشواره سمت راست صفحه نخست این نشریه آمده است که روزنامه را در اختیار بگیرید؛ حامی مالی، یا اجاره یا واگذاری امتیاز.

برخی از صاحبان روزنامه ها معتقدند افزایش قیمت ارز با همه نوساناتش آنقدر نبوده که بخواهد تا 50 درصد قیمت کاغذ را بالا ببرد؛ برخی هم می گویند چه بسیار کاغذهایی که در انبارها نگهداری می شد و امروز به بهانه گرانی دلار با قیمتی گزاف به روزنامه داران پیشنهاد می شود.

در میان آن دسته از افرادی که به این اصل باور دارند که واردات کاغذ یک شبه انجام نمی شود، این جمله به چشم می خورد که به طور معمول سفارش دادن جنس، وارد کردن و ترخیص آن از گمرک حدود 6 ماه طول می کشد و هنوز سه ماه از گرانی دلار و ارز نگذشته که دلالان و تاجران کاغذ تا این میزان قیمت آن را بالا برده و عرضه را بر مدیران مسئول روزنامه ها تنگ کرده اند. علاوه براین ، افزایش قیمت کاغذ در فصل‌های مشخصی از سال و به خصوص با افزایش قیمت جهانی کاغذ رخ می‌دهد.

برخی نیز حتی پا را فراتر از این گذاشته و دولت را متهم کردند که می خواهد با گرانی کاغذ، کاهش شمارگان روزنامه ها و بعضا تعطیلی آنها عملا دهان مخالفان خود را ببندد. این دسته از افراد می گویند وضعیتی که اخیرا برای کاغذ پیش آمده، در ادامه محدودیت های رسانه های خصوصی است!

همه این مطالب بیان شده درحالی است که سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز گذشته در نامه ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت از وی خواسته است تا به منظور کنترل قیمت بر کاغذ مطبوعات پس از ورود به کشور و جلوگیری از احتکار آن، هیچ ثبت سفارشی را بدون تایید معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی این وزات خانه انجام ندهد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حتی دو روز قبل، نشستی با وزارت صنعت ، معدن و تجارت برگزار کرد.

سیدمحمدرضا دربندی سخنگوی کمیته ساماندهی کاغذ مطبوعات، تایید ثبت سفارش دو روزنامه توسط یکی از نمایندگان شرکت‌های تولید کاغذ خارجی، پیشنهاد حضور نمایندگانی از بانک مرکزی و وزارت اقتصاد، درخواست انتشار گزارش کامل تمام ثبت سفارشات انجام شده در حوزه کاغذ مطبوعات از سوی وزارت صمت و بانک مرکزی، تلاش برای ارائه تسهیلات ریالی با سود کم به مطبوعات، درخواست جلوگیری از صادرات هر نوع کاغذ تولید داخل و یا وارداتی را از جمله موارد مطرح شده در این جلسه عنوان کرد.

به گفته دربندی، در این جلسه مقرر شد وزارت صنعت، معدن و تجارت در اولین فرصت، فهرست کامل متقاضیان واردات کاغذ که سفارش خود را ثبت کرده اند به تفکیک میزان و نوع کاغذ وراداتی، تعداد درخواست‌های گشایش اعتبار شده و درخواست‌های در صف انتظار را برای بررسی آماده و در اختیار کمیته قرار دهد.

ثبت سفارش 340 هزار تن کاغذ

براساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت تا کنون 340هزار تن کاغذ ثبت سفارش شده و این وزارتخانه تلاش دارد با همکاری بانک مرکزی و گزارش آماری سامانه جامع تجارت، جزئیات نهایی از این ثبت سفارش ها را به اطلاع عموم برساند تا مشخص شود این میزان درخواست در چه مرحله ای قرار دارد و چه میزان از این درخواست ها اجرایی و عملیاتی شده است.

این وزارتخانه همچنین از تایید افزایش نیافتن قیمت واردات برای درخواست های جدید خبر داد و اینکه بیش از 10 میلیون دلار برای شرایط ثانویه وارداتی در نظر گرفته شد.

اما در این میان محمد سلطانی فر معاون امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، درباره وضعیت روز گذشته برخی روزنامه ها به دلیل گرانی کاغذ و اقدامات انجام شده این وزارتخانه برای رفع این معضل گفت: گرانی کاغذ موضوعی نیست که فقط گریبان روزنامه های دولتی یا خصوصی را بگیرد بلکه هر دو را شامل می شود.

وی ادامه داد: اقداماتی را از ابتدا برای کنتزل کاغذ انجام داده ایم و پنج کمیته برای این مساله تشکیل شد. از همه دست اندرکاران حوزه کاغذ، مدیران، اصحاب تولید کاغذ و کسانی که تاجر کاغذ هستند درخواست کردیم به این حوزه ورود کرده و در کمیته حاضر شوند. از وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) هم نمایندگانی درنظر گرفته شده اند تا مسیر قیمت کاغذ را کنترل و میزان واردات کاغذ، شناسایی شود.

سلطانی فر اقداماتی که تاکنون انجام شده را مناسب دانست و ابراز امیدواری کرد روند انجام شده، موثر باشد.

دلیل گرانی روزنامه ها صرفا گران شدن کاغذ نیست

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: بخشی از گرانی روزنامه ها مربوط به کاغذ و بخشی هم به دیگر منابع اقتصادی روزنامه مربوط می شود که آگهی و فروش و آگهی دولتی و اقتصادی را شامل می شود که متاسفانه روزنامه ها در این امور دچار بحران هستند و برای همین نگران موضوع کاغذ هستیم و دست به دست هم دادیم تا موضوع گرانی کاغذ را رفع کنیم.

سلطانی فر درباره اینکه گفته می شود واردکنندگانی که با ارز 4200 تومانی کاغذ وارد کرده اند به دنبال عرضه 6200 تومانی بوده و اجازه خروج کاغذ از گمرک نمی دهند ، گفت: اینکه با دلار 6200 یا 8200 تومانی بخواهند بفروشند را کسی نمی داند اما وقتی وارد بحث قیمت گذاری در بازار آزاد شود، محدودیتی وجود ندارد.

معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد تصریح کرد: هدف این است همه کسانی که با ارز 4200 تومانی کاغذ وارد کردند را شناسایی کنیم چون عده ای از وزارت صمت ارز دریافت و کاغذ وارد کردند؛ همچنین عده ای با نام واردات کاغذ ارز 4200تومانی دریافت کردند اما نسبت به واردات آن اقدام نکردند.

سلطانی فر افزود: از وزارت صمت درخواست کرده ایم در همه این زمینه ها با ما همکاری داشته باشند و اسم دریافت کنندگان ارز برای واردات کاغذ را اعلام کنند که آنان هم به ما قول مساعد دادند.

معاون وزیر ارشاد درباره افرادی که ارز دولتی برای کاغذ دریافت کرده اما کاغذ وارد نکرده اند هم گفت: این موضوع را از طریق سیستم های قضایی پیگیری می کنیم و از وزارت صنعت، معدن و تجارت هم می خواهیم اسامی این دسته از افراد را به ما اعلام کند تا بتوانیم با پیگیری قضایی یا ارز را از آنان پس بگیریم یا اینکه ارز دریافت شده صرف واردات کاغذ شود.