شاید به جرات می‎توان گفت که قصه‎ی پر‎غصه‎ی کاغذ فراز و فرودهای بسیاری را به دنبال داشته و از تولیدکننده تا مصرف‏کنندگان را با دغدغه‎های فراوانی روبه‎رو کرده است.

با توجه به این شرایط اتحادیه‎ی صنف فروشندگان کاغذ و مقوا و سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا تصمیم به برگزاری اولین نمایشگاه تخصصی بین‌المللی کاغذ، مقوا، فرآورده‌های سلولزی و ماشین‌های مربوط، از 6 الی 11 مرداد ماه 97 در محل نمایشگاه‎های بین‌المللی تهران گرفته‎اند. این نهادها تلاش دارند تا صاحبان صنایع و بسیاری از فعالان این عرصه را در کنار هم جمع کنند و همچنین اطلاعات و آگاهی از توانمندی‏ها و نیازهای این صنعت را به بحث و بررسی بگذارند.

برآوردها نشان می‎دهند نمایشگاه از ابتدا تلاش دارد تا با گام‎های موفق پیش بیاید و در سال حمایت از تولید ملی رویدادی متفاوت را برای صنعت کاغذسازی فراهم کند.

صاحب‎نظران معتقدند نمایشگاه صنعت کاغذ می‎تواند چهره‎های مهم صنعتی را دور هم جمع کند تا آخرین نوآوری‎ها، روندهای صنعتی و پیشنهاداتی از جدیدترین محصولات و خدمات مدرن را از طریق نمایشگاه و کنفرانس مورد بحث قرار دهند. اگر این نمایشگاه با نگاهی همه‎جانبه در صنعت کاغذ متمرکز شود کل زنجیره‎ی ارزش از خمیر کاغذ، مواد شیمیایی، چسب، ماشین‎آلات، قطعات، مبدل‎های کاغذ، چاپ، بسته‎بندی و محصولات تا خدمات را تحت پوشش قرار می‎دهد. وجود چنین نمایشگاهی قطعا شرایط مناسبی را برای توسعه‎ی این صنعت پیش روی علاقه‎مندان قرار می‎دهد.

کارشناسان معتقدند افرادی همچون صاحبان کارخانه‎ها، مهندسان، مدیران حفظ و نگهداری و دیگر متخصصین فنی را باید در این رویداد سهیم کرد تا بتوانیم آسیب‎شناسی مناسبی از وضعیت تولید کاغذ و حتی واردات مواد اولیه داشته باشیم. از سوی دیگر این نمایشگاه می‎تواند محصولات و تکنولوژی جدید کاغذ، مقوا، تولیدات بسته‎بندی و ماشین‎آلات تبدیل را به نمایش بگذارد و راه‎حل‎های مناسبی را برای آینده این صنعت مهم به همراه بیاورد.

هرساله نمایشگاه‎های مختلفی از صنعت کاغذ در سراسر دنیا برگزار می‏شود که از جایگاه خاصی برخوردار هستند، آمارها نشان می‏دهد حدود 12نمایشگاه تخصصی و ویژه‏ی کاغذ امسال در دنیا برگزار می‏شود که دستاوردهای مناسبی را برای این صنعت مهم در پی دارند.

دراین میان یکی از نمایشگاه‏هایی که پیش از این نمایشگاه ایران برگزار می شود، نمایشگاه صنعت کاغذ در بانکوک است که یکی از بزرگ‎ترین و کامل‎ترین رویدادهای حوزه‎ی کاغذ و صنایع وابسته در منطقه آسیا است وتوانسته هر سال 25000 نفر بازدیدکننده را از سراسر دنیا به خود جذب کند. این نمایشگاه 16 خرداد ماه برگزار می‎شود.

در این راستا نمایشگاه چوب و کاغذ فرانکفورت که از ۵ الی ۷ تیر ۱۳۹۷ در شهر فرانکفورت در کشور آلمان برگزار می‎شود، این نمایشگاه تنها نمایشگاه اروپا در زمینه‎ی خمیر کاغذ، کاغذ و صنعت تامین‎کننده در بزرگترین کشور تولید کاغذ در اروپا به‎شمار می رود. زمان برگزاری این رویداد نیز قبل از نمایشگاه ایران است.

اولین نمایشگاه کاغذ ایران 

نمایشگاه تخصصی بین‌المللی کاغذ در ایران با هدف ایجاد بستر مناسب در تولید کاغذ و رقابت با کالاهای مشابه خارجی، عرصه‎ی حضور جدیدترین ماشین‌آلات مربوط به این صنعت خواهد بود، ورود تکنولوژی‌های نوین و بهره‌مندی از فنّاوری‌های روز دنیا در اولویت‎های این نمایشگاه است همچنین خروج از فضای انحصاری محلی نیز از دیگر راهبردهای این نمایشگاه محسوب می‎شود.

این نمایشگاه تخصصی تلاش دارد تا علاوه بر ایجاد رقابت بین تأمین‌کنندگان و واردکنندگان خارجی، امکان برقراری ارتباط مستقیم بین عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان را در فضایی کاملاً رقابتی افزایش دهد. همچنین  افزایش کیفیت و کاهش قیمت رقابتی از جمله دیگر اهداف در نظر گرفته شده برای این نمایشگاه است.

این نمایشگاه تلاش دارد تا توانمندی‏ها و پتانسیل‏های لازم در حوزه‎ی کاغذ، مقوا و ماشین‌های مرتبط را به نمایش گذاشته و امکان حضور تک‌تک فعالین این صنف را جهت معرفی محصولات خود فراهم سازد.

ایران با کاغذ بسته‎بندی به دنیا معرفی می‏شود

رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا نیز با اشاره به اهمیت برگزاری این نمایشگاه در ایران می‏گوید: نمایشگاه کاغذ برای اولین بار است که به‎صورت تخصصی در ایران برگزار می‎شود. این رویداد به منظور ارائه‎ی توانمندی‏های جدید و آشنایی با پتانسیل های موجود در صنعت کاغذ برگزار می‎شود. آشنایی تولیدکنندگان با مشتریان و اطلاع از توان داخلی مهم‎ترین اهداف این نمایشگاه به‏شمار می‎روند.

ابوالفضل روغنی گلپایگانی ادامه می‏دهد: افزایش رقابت و کیفیت برای تولیدکنندگان کاغذ داخلی  ارائه‎ی قیمت‏های مناسب و جذب بازارهای صادراتی از جمله نکات مهم در برگزاری این نمایشگاه هستند.

نمایشگاه در سایه‎ی حمایت از تولید و توان داخلی، محلی مناسب برای رقابت در زمینه‎ی توانمندی‎های تولید ایرانی است. این در حالی است که کاغذ ایرانی تغییراتی را پشت سرگذاشته و در حال تبدیل شدن به قطب تولید کاغذ بسته‎بندی در منطقه است. در همین راستا این نمایشگاه می‎تواند زمینه را برای شناسایی توانمندی‎ها و پتانسیل های کاغذ و مقوا به سایر تولیدکنندگان در حوزه‏‎ی بسته‎بندی داخلی فراهم کند.

سال گذشته سالی پر بار برای کاغذ بسته‎بندی در ایران بود. کارخانه‎ی تولید کاغذ پارس، کارخانه‎ی کاغذ مشهد توانستند صادرات خود را به خارج از کشور و حتی اروپا را در پیش بگیرند.

با برگزاری این نمایشگاه واردکنندگان مواد اولیه، تولیدکنندگان و فروشندگان ماشین‎آلات و قطعات یدکی، تولیدکنندگان،صادرکنندگان و واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‎های سلولزی امکان حضور پیدا می‎کنند.

از آنجا که کشور برای تولید کاغذ و محصولات زیر مجموعه‎ی این صنعت نیازمند واردات است، لذا حضور توزیع کنندگان مواد اولیه، کاغذ، مقوا و فرآورده های سلولزی نیز قابل توجه است. عمده‎فروشان،خرده فروشان و همچنین مصرفکنندگان نهایی محصولات کاغذی و فرآورده‎های سلولزی نیز با حضور خود در این نمایشگاه توانمندی‎ها و مشکلات خود را بیان می‎کنند.

کیفیت را تعریف کنیم

رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا معتقد است که ابتدا باید معنای کیفیت را برای جامعه تعریف کنیم و سپس وجه تمایز در کیفیت و انتظام را در نظر گرفت. نیاز مشتری و قیمت مهم‎ترین اصول برای کیفیت محسوب می‎شوند.

وی ادامه می دهد: کاغذ تحریر ایرانی برای دفاتر مشق و کتب درسی مناسب است اما برای کتاب‎های نفیس که در کتابخانه‎ها نگهداری می‎شوند مناسب نیست و این امر نباید به وسیله‎ای برای نادیده گرفتن توان کالای ساخت داخل تبدیل شود.

روغنی گلپایگانی تصریح می‎کند: نباید زمینه‎ی فرصت نابرابر را برای تولید داخل نسبت به تولیدات خارجی و وارداتی فراهم کرد و در ضمن نباید فراموش کنیم بالا بردن تعرفه به نفع تولیدکننده و مصرف‎کننده نیست‏.

نمایشگاه با اما و اگر 

یک کارشناس چاپ می‏گوید: قطعا برگزاری یک نمایشگاه می‎تواند مفید باشد اما به‎شرط حضور افراد صاحب‎نظر و کارشناسانی که دستی بر تولید دارند می‎توان منتظر نتایج خوبی بود. در مقابل حضور بازاریابانی که قصد فروش تکنولوژی را دارند نمی‎تواند تاثیر مثبتی بر عملکرد نمایشگاه داشته باشد.

بابک سوخکیان ادامه داد: بررسی فناوری و تجربه‎های اجرایی در جهت جذب تکنولوژی بسیار مفید است.

شناسایی کارشناسانی که بتوانند در جذب فناوری توانمند باشند و فرستادن این افراد برای آشنایی با تکنولوژی دنیا به شرکت‎های معتبر و صاحب صنعت علاوه بر جذب تکنولوژی هزینه‏های کمتری را نسبت به نمایشگاه برای تولید به همراه دارد.

حضور چاپخانه‎داران و شرکت‎های تولیدکننده و بررسی مشکلات و موانع از نزدیک تاثیر غیرقابل‎انکاری بر تولید کاغذ داخلی دارد با این همه افرادی که تولید را در مسیر انتقال تکنولوژی قرار دهند، نقشی بی‎بدیل در توسعه و رشد این کالای مهم خواهند داشت.

نیاز به واردات فناوری داریم

یک کارشناس و فروشنده کاغذ می‏گوید: باید فناوری‏های جدید وارد کنیم. زیرا نیازمند تکنولوژی‎های جدید هستیم تا بتوانیم تولیدی مناسب و حتی صادراتی قابل‎توجهی داشته باشیم.

هادی رستمی با اشاره به پتانسیل‏های موجود در ایران می‏افزاید: قطعا جذب سرمایه‎گذار در این نمایشگاه می‎تواند نقطه‎ی قوتی برای اولین نمایشگاه کاغذ در ایران باشد. باید بتوانیم به سرمایه‎گذاران این اطمینان را انتقال دهیم که ایران می‏تواند منطقه‏ای مناسب برای تولید و سرمایه‏گذاری باشد.

ایجاد رقابت بین تامین‏کنندگان و عرضه‏کنندگان خارجی به لحاظ فراهم کردن فضایی مناسب جهت عرضه‎ی مستقیم کالا که نهایتا موجب افزایش کیفیت و کاهش قیمت می‏شود، همچنین معرفی این صنعت به آحاد مردم و خصوصا سرمایه‎گذاران، در کنار استفاده از توان بالقوه‎ی جوانان کشور جهت ورود به عرصه‎ی  اشتغال‎زایی مستقیم و غیر مستقیم نکات مثبتی هستند که نمایشگاه با خود به همراه دارد.

استقبال از کاغذ بالکی

مدیر فرهنگی انتشارات سروش، با اشاره به فراگیر شدن نوعی کاغذ خارجی سبک به نام «بالکی» می‏گوید: این کاغذ به صورت صنعتی تولید می‎شود و در ساخت آن کمتر از درخت استفاده شده و قیمت تمام شده‎ی آن برای ناشران نیز بسیار مناسب است.

مصطفی اکبری می‏افزاید: امروز بازار نشر به سمت کاغذ بالک می‏رود و اگر بتوانیم فناوری تولید کاغذ بالک ایرانی را داشته باشیم، در آینده این کاغذ بازار خوبی در کشور خواهد داشت.

وی با اشاره به نوسانات قیمت ارز در کشور، ادامه می‎دهد: بسیاری از ناشران در سراسر جهان به ویژه برای انتشار رمان از کاغذهای بالک استفاده می‏کنند که به دلیل سبک بودن با استقبال اهل کتاب روبه‎رو شده‎اند. ناشران با استفاده از کاغذ بالک که بیشتر تولید سوئد است و بعد از کاغذ تحریر اندونزی بیشترین مصرف را دارد به سودآوری خوبی می‎رسند. به عبارت دیگر کاغذ بالک به دلیل گرانی ارز، بازار خوبی پیدا کرده ولی اتفاق دیگری که در این حوزه رخ داده این است که برخی ناشران از بی‎اطلاعی مردم در این زمینه سوء‎استفاده کرده و با استفاده از کاغذ بالک قیمت کاغذ تحریر را محاسبه می‎کنند.

وی ترویج فرهنگ استفاده از کاغذ ایرانی برای چاپ کتاب را نیازمند حمایت دولت دانست و گفت: اگر بتوانیم صنعت تولید کاغذهای بالک را در کشور راه اندازی کنیم در آینده می‎توانیم از نابودی درختان جلوگیری کنیم و از طرف دیگر بسیاری از ناشران از آن استقبال خواهند کرد.

اکبری درباره برنامه‎های انتشارت سروش در این زمینه گفت: ما برای انتشار بعضی از رمان‎ها چنین برنامه‎ای داریم و به دنبال تهیه کاغذ بالک هستیم. البته بعد از نمایشگاه طی یک ماه با توجه به نیاز، تیراژ، جوهر و کیفیت دستگاه و مسائل فنی برای نمایشگاه سال آینده برنامه‎ریزی می‏کنیم و اگر کاغذ بالک ایرانی وجود داشته باشد، به طور حتم از آن استفاده می‎کنیم.

قطعا نمایشگاه کاغذ محل مناسبی برای رایزنی و بررسی پتانسیل‏های داخلی و استفاده از تجربیات و فناوری‎های نوین برای بازارهای تولید خواهد بود. چنانچه این مهم بتواند نقاط ضعف تولید داخلی را مرتفع کند، بستری مناسب برای توسعه‎ی کاغذ و مقوای داخلی و کسب بازارهای منطقه فراهم خواهد شد./ انسیه بغدادی